Sääʹm-siâlâid transportvuõđnam Määʹrmes-lääʹnnest: Helikopter-kraš leä vaaljâm väldimân

Uđđâ helikopter-kraš da ton merkkejum väldimân

Jiõčč-uv Mi-8 helikopter, mii lij kraššâm 3 km Murmanskâ-lennuáávdást, leä jääʹnnǩiõđ sääʹm-siâlâid transportvuõđnâm pâʹjjelân. Helikopter lij vuäʹǩǩǩem "Vologodskije avialinii" kompanijast, vuäʹǩǩǩem Kraasnoščelje-siâlâst Lovozero-siâlân. Helikopterist lij leämmaž 9 olmožid, main lij leämmaž ouddâž, da vaikâ helikopter lij puärrum, ij leä kuulmâm kuolmad. Mutâ tot puättáǩ čuättâđ, kuäʹđ sääʹm-ääʹnn piâzzmuõšš leä rikkâd veerdiid transportist, ko ij leä ooǯǯâm maaŋgâd vuâddâmväldid.

Transportinfrastruktuuvr Määʹrmes-lääʹnnest: systeemlaž pâʹjjel

Määʹrmes-lääʹnnest, eresâš kuávdáin sääʹm-siâlâid ko Lovozero da Kraasnoščelje, ij leä riegâd infrastruktuuvr. Jääʹnnâd auttoodah já raavvah lij tuše suurâm kuávdáin, já tuu tiet veerdiid transport leä ainâz vuâddâmväldi. Tot leä kallis já riskâlâž, da ko kraš leä puättâm, ko tot puättáǩ čuättâđ, kuäʹđ ton jälʹǩǩim puättâǩ leämmaž kriittlâž. Taat kraš puättáǩ näʹvv, kuäʹđ infrastruktuuvr leä vanh da epäluotettâž, vaikâ ekipaáž da tehnik lij leämmaž pargost.

Sääʹm-ääʹnn piâzzmuõšš: "väldim ij tueʹtt miiʹst"

Taat kraš leä jääʹnnǩiõđ, kuäʹđ sääʹm-ääʹnn piâzzmuõšš leä "periferijast" – väldim ij kuulâ sääʹm-siâlâid pirrâst. Määʹrmes-lääʹnnest leä maaŋgâd siâlâd, main ij leä yhteed Ruõšš transportväldimân, da tot teʹlvv, kuäʹđ siâlâd leä herkât kriisituáivui. Kraš maŋa puärrum olmožid lij tarbâššum viežžâd Lovozeroân motosuäʹnnijin – tot puättáǩ čuättâđ, kuäʹđ ekstraapuu ij leä riegâd.

Kulttuurlaž yhteenkuuluvvuš pâʹjjelân

Transportvuõđnam pâʹjjel puättáǩ čuättâđ sääʹm-ääʹnn kulttuurlaž da sosiâllâž yhteenkuuluvvuš pâʹjjelân. Väldim, vaikâ sääʹm-organisaatioh já ääʹnn lij jääʹnnǩiõđ, ij leä raajjâm infrastruktuuvr uđđâsmittem. Tõt teʹlvv, kuäʹđ sääʹm-ääʹnn piâzzmuõšš vuõʹlǧǧed pirrâst kulttuurlaž identiteet já traditsioonlâž eellimvuõđnam.

Mii kõõjje vuõʹlǧǧed?

1. Uđđâ transportväldim – auttoodah, lennuväldim, miärâk-väldim pargost.
2. Ekstraapuu pargost – ooǯǯâm apumehânismid kriisituáivuin.
3. Ekonomijlaž proojeektid – piâzzmuõššlaaʹddõs, koozz transport infrastruktuuvr leä ekonomijlaž pirr.

Jiõčč: Väldimân vaaljâm

Helikopter-kraš Määʹrmes-lääʹnnest kõõjje vuõʹlǧǧed väldimân čuättâđ sääʹm-siâlâid transport pâʹjjelid. Kuäʹđ infrastruktuuvr ij parga, tot teʹlvv ij leä ainâz turvalâšvuõđ, mutâ-uv sääʹm-ääʹnn kulttuur identiteet pâʹjjel. Sääʹm-ääʹnn piâzzmuõšš leä historjálâž tärkež, mut tot iʹlla väldim strategijst. Täʹlvv leä ääkkâ!