
Sääʹm kielâ Rūššast: nuʹttmõõžž pivstâmuš da pivsttõõzzvuõđ ǩeʹrjj
Share
Sääʹm kielâ, kååʹtt oum. ainutlaaʹtt kulttuurlaž da kielâlaž identiteet naaʹli, Rūššast lij jääʹmmân äʹlgg. Tõt kielâ, kuäʹđ leä istorijlaž tärkež suõmâ-ugrlaž naaʹlid eällimân da kulttuurân, štoottâl kavvem pääʹrnid pivsttõõzz, levvâm da praktijkân eällimân. Kuäʹss demografijlaž proces ij-jieʹmmed vähâlisnaaʹlid lij vaaramst ij eeʹk kielâ, de da kulttuur, peäccam pivsttõõzz ij eeʹk sääʹsttâm, de da muättâm uʹđđ konceptijd, main jieʹlled ravvvâm realaž vuäʹssneiʹvid kielâ njuõʹttemân da pivsttõõzzân.
Sääʹm kielâ peäʹlǧǧ: koonâ koulu tâʹst kåʹdd administracijân
Äʹkki pivsttõõzz pääʹr lij sääʹm kielâ integrerum valtion da koonâ dokumentijn da koulusistemân. Täʹbbeǩ Rūššas sääʹm kielâ leä kavcem käʹvvdam, pueʹtted tradicionaalliž kooʹddpeällsij da kulttuurlaž tarbâžij raiʹdijn. Tõt, što kiel ij käʹtte administratiivžiž da jieʹlllaž situaacijoin, teʹlǧ kiel lij jääʹmmân, vaik kavvem simvolijlaž šlaaʹǧǧid lij teâttam.
Vuõss pivsttõõzz muättem peäccam ravvvâm realaž tarbâž sääʹm kielâl koonâ organijin, eromâš dokumentijn. Tät puõʹtt teâttam lääʹǧǧemteättâm, main lij koonâ väʹlddõõzz käʹvvded sääʹm kielâ räʹhttõ rūšš kielân administratiivžiž procesijin. Nääuʹdem, kååʹtt puõʹtt teâttam kääʹǯǯâs dokumentid, käʹvvded kielâ koonâ postanoinijn da jieʹlled väʹlddõõzz kielân pueʹtted.
Tät puõʹtt ravvvâm ij eeʹk praktijklaž arv sääʹmid, de da jieʹlled nuârrâm nuõrrâz kielâ oppâm da käʹvvdemân, teâttâm tuä modernlaž eällim da profesionalaž tarbâž kielân.
Koulu sääʹm kielân: päärnažkåʹdd tâʹst universitettân
Koulu leä äʹkki pivsttõõzz. Täʹbbeǩ Rūššas ij leä sistemlaž programmid, main jieʹlled oppâd sääʹm kielâl kavvem tääʹs — päärnažkåʹdd tâʹst universitettân. Tärkež pivsttõõzz pääʹr lij kielâlaž sred ravvvâm, kååʹtt sääʹm kielâ lij ij eeʹk oppâm subjekt, de täʹǩǩ kommunikacij, oppâm da praktijk kielâ. Päärnažkåʹdd koulus peäccam jieʹlled vuäʹlǧǧed kielâ jieʹlllaž kommunikacijân, ravvvâm intereess kulttuurân da teâttâm metodlaž materiâlid, main jieʹlled oppâd kielâ.
Universitettân peäccam ravvvâm kielâlaž katedrâid da programmid, main oppâd ij eeʹk kielâ, de da kulttuurlaž kontekst, folklor da tradicij. Tät puõʹtt jieʹlled kielâ pozicij njuõʹttem da prestiž čuʹǩǩešt.
Kulttuurlaž da sotsiaallaž inšiativa: tarbâž ravvvâm kulttuur da mediân
Kulttuur da media leä väʹlddsab instrument kielâ pivsttõõzzân da popularizacijân. Peäccam käʹvvded sääʹm kielâ kinoân, teatterân, literatuurân, muusikân, televisijân da radioon. Sääʹm kielâlaž mediâresursid, ko televisij, internet-radio, kåʹddleätt da online-platformad, puõʹttõõzz ij eeʹk kielâ sääʹsttâm, de da tuä levvâm jieʹlllaž eällimân.
Nuõrrâz orienteerum kulttuurprojektid puõʹttõõzz intereess ravvvâm kielâlaž jääʹmmvuõđân. Kieʹllvuoʹđ kursad kulttuursentrijn, kielâlaž laagerid da festivaalid puõʹttõõzz ij eeʹk kielâ sääʹsttâm, de da uʹđđ pueʹllǧǧed oppâm, kååʹtt kiel lij identiteet oum. oass.
Pitkâäigâliž strategij: valtion da internationaallaž kooperacij
Kielâ pivsttõõzz da levvâm peäccam valtion da internationaallaž kooperacij. Rūšš Federacij peäccam ravvvâm pitkâäigâliž strategij sääʹm kielâ pivsttõõzzân ko kulttuurlaž jääʹmmvuõđ oass, finansirâd programmid da stimulirâd kooʹddpeällsij osallâšuvvâm.
Internationaallaž kooperacij leä tärkež. Kooperacij naaʹbridd riijkijn, ko sääʹm kielâ lij identiteet oass (Taaʹvv, Ruõcc, Suõmm), puõʹtt leđđed väʹlddsab faktor kielâ pivsttõõzzân. Oppâvuõđđ vääʹlddem, osallâšuvvâm internationaallâž programmijn da EU podderžk puõʹtt jieʹlled effektivlaž mekanismijd ravvvâm.
Loppeʹttmešt: moždõõzz vuäʹlǧǧed, ij väʹldd nääuʹded
Sääʹm kielâ situacij muättem Rūššas peäccam komplekslaž pivsttõõzz, main lij societaalâž muättem, realaž vuäʹssneiʹvid kielâ käʹvvdemân da valtion podderžk. Tärkež lij, što pivsttõõzz ij leä väʹldd nääuʹded kielâ, de moždõõzz teâttâm, tarbâž ravvvâm da jieʹlled kiel lij jieʹlllaž da aktuallaž. Tät lij pivsttõõzz ij eeʹk vähâlisnaaʹlid, de da kåʹdd riijkân, kååʹtt peäccam tiõrvâs responsabiliteet ainutlaaʹtt kulttuurlaž jääʹmmvuõđ sääʹsttâm.